19 november 2021
Logische niveaus van Bateson & Dilts: waar zit ie bij jou?
Herken je dit? Je merkt dat je in de omgang met anderen je snel onzeker voelt. In een discussie weten ze hun mening zo goed te verwoorden. Ze komen erg zeker over en lijken echt de expert. Wat heb jij dan nog toe te voegen? En als je al wat wilt zeggen, is dat dan niet een erg domme opmerking? Je voelt je hier niet prettig bij. Je wilt ook gezien worden en toegevoegde waarde hebben. Maar hoe krijg je dat voor elkaar zonder dat je iemand anders moet worden?
Je besluit een training te volgen om ander gedrag en andere vaardigheden aan te leren. Die training geeft verhelderende theorie en praktische handvatten. Als de training af is gelopen, besluit je deze tips toe te gaan passen. Vol goede moed ga je weer naar je dagelijkse leven. Maar daar blijkt het toepassen toch niet zo gemakkelijk. Je wordt meegesleurd in de dagelijkse beslommeringen en neemt niet de rust om even weer stil te staan bij wat je ook alweer wilde gaan toepassen. En als je daar toch een keer aan denkt en de ruimte voor neemt, voel je de weerstand in je lijf. Ongemerkt raakt het geleerde langzaamaan op de achtergrond tot het volledig uit je bewuste systeem is verdwenen. Hoe pak je dit nu effectief aan?
De 6 logische niveaus van Bateson & Dilts
Natuurlijk helpt het mee als je meer tijd en ruimte neemt om aangeleerd gedrag en vaardigheden in praktijk te kunnen brengen. Gebrek hieraan hoeft echter niet de oorzaak te zijn dat het niet lukt. Er kan een dieper liggende oorzaak in jezelf zijn. Het model “de 6 logische niveaus” van Bateson & Dilts geeft de verschillende niveaus aan waarop we leren, denken en veranderen. Dit model gebruik ik graag als basis in mijn praktijk om op het juiste niveau aan een vraagstuk te werken.
De niveaus in bovenstaand figuur liggen allemaal in jezelf. Ze staan niet los van elkaar. Werk je op een bepaald niveau, dan heeft dat altijd invloed op een lager liggend niveau. Het kan ook invloed hebben op een hoger liggend niveau, maar dat hoeft niet. Leer je bijvoorbeeld een nieuwe vaardigheid aan, dan heeft dit altijd invloed op je gedrag, op wat je doet. Is het resultaat niet genoeg? Dan zal je op een hoger niveau moeten werken.
Conclusie
Heb je ergens moeite mee, onderzoek dan eerst op welk niveau de oorzaak ligt. Werk vervolgens op dat niveau aan verbetering. Wil je weten hoe dit concreet werkt? In mijn volgende 3 blogs behandel ik 2 niveaus per keer aan de hand van een praktijkvoorbeeld van personage Sanne. De eerste van de 3 "Reis mee met Sanne" deel ik volgende maand en behandelt de onderste 2 niveaus: "omgeving" en "gedrag".
Wil je zeker weten dat je niets mist van de reis van Sanne langs de logische niveaus? Volg me op social media (zie de buttons bovenaan de pagina) of schrijf je in voor mijn driemaandelijkse inspiratiemail "Sprankeltje". Hierin lees je tips en weetjes over alles wat met zelfvertrouwen, piekeren, introversie en perfectionisme te maken heeft.